Grupa umów ubezpieczeniowych, których zawarcie jest zależne tylko i wyłącznie od decyzji (woli) ubezpieczającego. Ich przeciwieństwem są ubezpieczenia obowiązkowe, których nieposiadanie może podlegać karze. Podział ten reguluje ustawa z dn. 28 lipca 1990 o działalności ubezpieczeniowej.

Ubezpieczenia dobrowolne dotyczą różnych rodzajów ryzyka. Wśród nich można wymienić m.in.

• polisy na życie,
• zdrowotne i chorobowe,
• turystyczne,
• rolne,
• mieszkaniowe (ogniowe, kradzieżowe, itd.),
• wypadkowe i chorobowe,
• OC ,
• ochrony prawnej,
• techniczne.